Ağız ve Çene Bölgesi Tümörleri

Ağız boşluğu ve çene kemiklerinde ortaya çıkan tümörler, ağız içindeki herhangi bir dokudan kaynaklanabilen patolojik oluşumlardır. Bu tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. Her iki durumda da erken tanı, tedavinin başarısı açısından kritik öneme sahiptir.

İyi Huylu ve Kötü Huylu Tümörler

İyi Huylu Tümörler (Benign)

• Genellikle vücudun diğer bölgelerine yayılmaz.

• Ancak bulundukları bölgede kemik ve yumuşak doku tahribatına yol açabilirler.

• Cerrahi olarak çıkarıldıklarında çoğu zaman tamamen tedavi edilebilirler.

Kötü Huylu Tümörler (Malign – Ağız Kanserleri)

• Ağız boşluğu veya çene kemiklerinin herhangi bir dokusundan kaynaklanabilir.

• Ayrıca vücudun başka bir bölgesindeki kanserlerin ağız ve çene kemiğine metastaz yapmasıyla da görülebilir.

• Hızla yayılabilir ve hayatı tehdit eden sonuçlara yol açabilir.

Odontojen ve Non-odontojen Tümörler

Ağız ve çene kemiği tümörleri:

• Diş kaynaklı (odontojen) olabilir.

• Diş kökenli olmayan (non-odontojen) dokulardan gelişebilir.

Her iki grup da belirgin doku harabiyetine ve fonksiyon kaybına neden olabilir.

Erken Tanı Neden Önemlidir?

Ağız içinde 3 haftadan uzun süredir iyileşmeyen her lezyon mutlaka bir Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Erken tanı sayesinde:

• Malign tümörlerde yaşam süresi ve tedavi başarısı artar.

• Benign tümörlerde daha küçük ve daha fonksiyonel cerrahi müdahalelerle çözüm sağlanır.

Ağız ve Çene Kemiği Tümörlerinin Nedenleri

Kanserin kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri tanımlanmıştır:

• Sigara ve alkol kullanımı

• Kötü ağız hijyeni

• Hatalı yapılmış protezlerin oluşturduğu kronik tahriş

• Uzun süre tedavi edilmemiş diş çürükleri

• Vitamin eksiklikleri

• Güneş ışığı (özellikle dudak kanserleri için)

• Cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar

• Bazı viral enfeksiyonlar (ör. HPV)

• Irksal, genetik, mesleki ve coğrafik faktörler

Bu faktörler malign ağız içi tümörlerin gelişme riskini artırır.

Ağız Kanserlerinin Belirtileri

Erken bulgular:

• Ağrısız, kanamasız ve 2–3 haftada iyileşmeyen ağız içi lezyonlar

• Ağız içinde beyaz (lökoplaki) veya kırmızı (eritroplaki) lekeler

İleri dönem belirtileri:

• Dudaklarda ve dilde uyuşukluk

• Uzun süre iyileşmeyen diş çekim yaraları

• Ağız içinde ağrı ve kanamalar

• Kötü ağız kokusu

• Boyundaki lenf bezlerinde şişlik

• Yutkunma güçlüğü

• Çene hareketlerinde ağrı

Bu belirtilerin herhangi biri görüldüğünde gecikmeden uzman değerlendirmesi gerekir.

Ağız ve Çene Kemiği Tümörlerinin Tedavisi

Tedavi tümörün türüne, yayılımına ve hastanın genel durumuna göre planlanır.

1. Cerrahi Tedavi

• Benign tümörlerde çoğu zaman tek başına yeterlidir.

• Tümörün çıkarılması, gerekirse kemik greftleri veya rekonstrüksiyon teknikleri ile bölgenin onarılması sağlanır.

2. Kombine Tedaviler (Malign Tümörler)

Kötü huylu tümörlerde tedavi multidisipliner yaklaşım gerektirir:

• Cerrahi

• Radyoterapi

• Kemoterapi

Bu tedaviler birlikte uygulanarak kontrol sağlanabilir.

Tedavi Sonrası Bakım

• Ağız hijyeni kesinlikle ihmal edilmemelidir.

• Lokal pansumanlar düzenli yapılmalıdır.

• Hekimin önerdiği beslenme protokolüne uyulmalıdır.

• Düzenli kontrol randevuları erken nüksleri tespit etmek açısından zorunludur.

Tedavinin geciktirilmesi durumunda ciddi estetik kayıplar, fonksiyon bozuklukları ve malign vakalarda hayatı tehdit eden yayılımlar meydana gelebilir.